سازهای کوبهای
سازهای کوبهای از کهنترین سازهای بشری هستند که هزاران سال پیش نهتنها برای موسیقی، بلکه برای برقراری ارتباط راه دور، آیینهای مذهبی، مراسم شادی و سوگواری به کار میرفتند. این سازها به همراه سازهای بادی، همواره ستون اصلی ایجاد ریتم در موسیقی جهان بودهاند.
ریتم
نیازی فطری در انسان است؛ به همین دلیل در هر فرهنگ، حتی کودکان تمایل دارند با کوبیدن روی اشیا ساده، ریتم خلق کنند. واژهی «Percussion» از ریشهی لاتین percutere به معنای «ضربه زدن» گرفته شده و به سازهایی گفته میشود که با ضربه، تکان یا اصطکاک، تولید صدا میکنند.
دسته بندی سازهای کوبهای
سازهای کوبهای به دو دسته تقسیم میشوند:
•سازهایی با صدای نامشخص که بیشتر برای ایجاد ریتم و رنگآمیزی موسیقی استفاده میشوند.
•سازهایی با صدای معین که قابلیت اجرای ملودی دارند.
جایگاه سازهای کوبهای در موسیقی
این سازها در ارکسترهای کلاسیک و موسیقی معاصر جهان، نقش مهمی در تاکید بر ملودی و ایجاد هیجان ایفا میکنند. از قرن نوزدهم و با ظهور سبکهای جاز و راک، حضور سازهای کوبهای پررنگتر شد و به بخش جداییناپذیر موسیقی جهانی بدل گردید.
به واقع سازهای کوبهای در موسیقی جهان جایگاهی بنیادین دارند؛ از ریتمپردازی در جاز و ایجاد گفتوگوی بداهه میان درامز و سازهای ملودیک، تا نقش پررنگ در بلوز و کانتری با استفاده از پرکاشنهای ساده و ریتمیک، و حضور خلاقانه در موسیقی کلاسیک، راک و موسیقی معاصر بهعنوان پایهی زمانبندی و انرژی اثر. این سازها نهتنها بُعد ریتمیک، بلکه هویت شنیداری و رنگ صوتی منحصربهفرد به هر ژانر میبخشند.
جایگاه سازهای کوبهای در موسیقی ایرانی
در موسیقی ایرانی نیز سازهای کوبهای همچون دف، تنبک و دایره جایگاه ویژهای دارند. این سازها نهتنها ریتم اصلی را شکل میدهند، بلکه با رنگآمیزی خاص خود، شور و هیجان بیشتری به اجراهای موسیقی سنتی و محلی میبخشند. امروز نیز ترکیب سازهای کوبهای ایرانی با موسیقی تلفیقی و جهانی، جلوهای تازه به صحنههای موسیقی داده است